جلسه اول – بازار سرمایه چیست؟

خب این بحث رو با یک سری تعاریف مهم و پاسخ به چند نکته آغاز می کنیم الف) بازار سرمایه چیست؟  ب) وظایف و كاركردهای آن كدام است؟  ج) نقاط ضعف و قوت بازار سرمایه كشور چیست؟

بازار سرمایه چیست؟

یكی از مفاهیم رایج سرمایه گذاری، مفهوم بازار سرمایه است. بازار سرمایه بطور كلی بازار سازوكاری است كه به كمك آن مردم به خرید و فروش كالا و خدمات می پردازند. بازارها نیازمند بازیگران و زمان كار مشخص هستند. خریداران در بازار دارای قدرت انتخاب مناسب هستند و می توانند از بین كالاها و خدمات، بهترین آنها را انتخاب نمایند. فروشندگان نیز به خریداران بسیاری دسترسی دارند و از این رو هزینه های ارتباطی كمتری می پردازند. بازار سرمایه نیز مشابه هر بازار دیگری است، اما مهمترین كالای این بازار، سرمایه است. بازار سرمایه بخشی از بازارهای مالی است. بازار سرمایه در مقابل بازار پول، جایگاه تامین بلندمدت سرمایه شركتهاست. بازار سرمایه زیربنای فعالیت های تجاری، صنعتی، دولتی و خصوصی است. بازار سرمایه واسطه ای برای تخصیص وجوه بلندمدت به منظور تشكیل دارایی های سرمایه ای است. وجوه این بازار از سرمایه گذاران انفرادی، شركت های سرمایه گذاری، صندوق ها، بانك ها و دیگر دارندگان وجوه بدست می آید. وجوه مذكور جهت تامین مالی طرح های كسب وكار و توسعه ای شركت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار مورد استفاده قرار می گیرد. به عبارت دیگر، بازار سرمایه، وجوه را از بخش های دارای مازاد جمع آوری می كند و آن را به سمت كسانی كه نیازمند تامین مالی هستند، هدایت می كند. كارایی بازار سرمایه، حاصل عملكرد بازیگران و نیروهای رقیب در آن است. در كشورهای پیشرفته، بازار سرمایه و بخصوص بورس اوراق بهادار مهمترین جایگاه تامین سرمایه واحدهای تجاری و صنعتی است . در حالیكه در كشورهای كمتر توسعه یافته همچون ایران، تمركز تامین مالی بر سیستم و شبكه بانكی است.

روانشناسی بازار سرمایه

بازار سرمایه ایران به دلیل افزایش سهم عوامل محیطی و فزونی یافتن ریسك سیستماتیك نسبت به ریسك غیر سیستماتیك، به مراتب پیچیده تر از گذشته شده است. توجه به روابط پیچیده در دنیای معاصر برنامه ریزی استراتژیك متناسب با این شرایط بسیار دشوار و غیرعملی است زیرا برنامه ریزی استراتژیك فرآیندی است كه در آن به محیطی قابل پیش بینی و به روابط خطی نیاز دارد. گری هامل استراتژیست برجسته معتقد است برنامه ریزی یك فرآیند است و فرآیندها نمی توانند استراتژی تولید كنند. بنابراین استراتژی یك برنامه نیست بلكه رویكردی است كه براساس آن، فرصت های بالقوه مورد شناسایی قرار می گیرد، در واقع تشخیص فرصت ها، جوهره اصلی استراتژی محسوب می شود.توانایی درك محیط و تشخیص پارادایم الگوی ذهنی جدید، از اصول اساسی تفكر استراتژی جدید به شمار می رود. ناتوانی در تشخیص فضای جدید باعث می شود سرمایه گذاری ها به درستی صورت نپذیرد و فرصت های در حال شكل گیری مورد شناسایی قرار نگیرند.

استراتژی چرخشی پرتفوی سبد سهام

به طور كلی سرمایه گذاری در بازار سرمایه از طریق تجزیه و تحلیل و مدیریت پرتفوی سبد مالی انجام می شود. روند سرمایه گذاری با مدیریت صحیح پرتفوی تداوم می یابد. به همین جهت تبیین استراتژی چرخشی سهام در پرتفوی از ضرورت های سرمایه گذاری در بازار سرمایه است. سرمایه گذارانی كه نسبت به حركت چرخشی سهام در پرتفوی خود كم توجه بوده و یا اعتقادی به آن ندارند و دارایی های مالی خود را با باور تكرار روزهای خوش نگهداری می كنند، ممكن است لطمه مالی را در درازمدت متقبل شوند. بنابراین ورود و خروج به موقع در بازار سرمایه و ایجاد تعادل بین ریسك هزینه و ریسك از دست دادن فرصت ها اهمیت زیادی در فرآیند سرمایه گذاری در بازار سهام دارد. از این رو سرمایه گذاران باید به طور مرتب نسبت به تركیب سبد سهام خود از صنایع مختلف توجه كنند و مزیت ها و معایب آن را بررسی كنند. اگر در سبد مالی خود سهام شركت های فعال در صنایع پیشرو، وجود دارد، آن را باارزش ترین دارایی مالی خود بدانید و سعی كنید حداكثر بازده را از آن به دست آورید. در غیر این صورت از بازار عقب افتاده اید و باید حركت را از نقطه دیگر و با تٲخیر آغاز كنید. تاخیر در ورود، ریسك سرمایه گذاری جدید را افزایش می دهد و یا احتمالا بازدهی كمتری نصیب پرتفوی می شود. كسب سود در گرو خرید و فروش مناسب و به موقع است. دقت در این مرحله حائز اهمیت است، بنابراین روند حركتی قیمت سهام، حجم معاملات مربوطه، مقدار حجم مبنا و برآورد آتی از قیمت سهام بررسی شود تا تحت تاثیر شایعات و جو روانی بازار قرار نگیرید. در چنین شرایطی می توان خرید را پلكانی انجام داد تا بخشی از ریسك كاهش یابد. یا از خرید با تاخیر زمانی بسیار منصرف شوید.

نگرش

ولی فراموش نكنیم یك سرمایه گذار موفق و هوشیار همیشه به دنبال اصلاح سبد مالی خود است. به طور كلی نحوه تصمیم گیری در بازار سرمایه، متاثر از دو رویكرد پیش نگر یا پس نگر است. رویكرد پیش نگر بر مبنای پیش بینی فرصت های نهفته در بازار شكل می گیرد و ریسك و نیز بازده بالاتری به همراه دارد. در حالی كه رویكرد پس نگر به مراتب محافظه كارانه تر و كم ریسك تر بوده و پس از ظهور فرصت ها به ایجاد قابلیت های لازم جهت كسب بازدهی می پردازد و بالطبع میزان كسب بازدهی آن هم كمتر است. مجموع باورها، اعتقادات، خصوصیات شخصیتی ازجمله میزان ریسك پذیری سرمایه گذاران، به انتخاب یكی از آن دو رویكرد منجر می شود.