سازوکار انجام معاملات در بورس، چگونه است؟

شايد براي شما هم اين سؤال به وجود آمده باشد که وقتي قصد داريد سهامي را بخرید، آيا علاوه ‌بر مبلغ موردنياز براي خريد سهام، بايد هزينه ديگري هم بپردازيد يا نه؟ وقتي سهام خود را مي‌فروشيد چطور؟ پاسخ سؤال مثبت است، چون سرمايه‌گذار براي خريد و فروش سهام و ساير انواع اوراق بهادار در بورس، بايد کارمزد بپردازد. اين كارمزد كه البته، مبلغ آن بسيار اندك است، ازسوي متوليان بازار سرمايه صرف اداره و توسعه مستمـر اين بازار مي‌شود. اما مبلغ کارمزد خريد و فروش اوراق بهادار در بورس، چقدر است؟

الف. کارمزد خريد سهام

كارمزد خريد سهام، حدود 49 صدم درصد است.

اجازه بدهيد با يك مثال توضيح دهيم. فرض كنيد قصد داريد هزار سهم شركت (الف) را به قيمت هر سهم، 150 تومان خريداري كنيد. در اين صورت، جمع كل مبلغ موردنياز براي خريد سهام، 150 هزار تومان خواهد بود. باتوجه به اينكه كارمزد خريد سهام، 49 صدم درصد است، شما بايد حدودا مبلغ 735 تومان كارمزد نيز براي خريد سهام موردنظر بپردازيـد.

ب. كارمزد و ماليات فروش سهام

كارمزد فروش سهام، 53 صدم درصد مبلغ معامله است. در فروش سهام، علاوه‌بـر كارمزد، 50 صدم درصد هم ماليات از فروشنده سهام دريافت مي‌شود كه جمعا برابر با يك مميز سه صدم درصد است.

در مثال قبل فرض كنيد قصد داريد هزار سهم شركت (الف) را به قيمت هر سهم، 150 تومان به فروش برسانيد. در اين صورت، جمع كل مبلغ موردنياز براي فروش سهام، 150 هزار تومان خواهد بود. باتوجه به اينكه كارمزد فروش سهام، 49 صدم درصد و ماليات فروش نيز برابر با 50 صدم درصد (در مجموع يك مميز سه صدم درصد ) است، شما بايد در مجموع 1545 تومان بابت اين معامله پرداخت نماييد.

ج. کارمزد خريد و فروش اوراق مشارکت و اوراق اجاره

كارمزد خريد و فروش اوراق مشاركت و اوراق اجاره در بورس حدودا يك هفتم كارمزد خريد و فروش سهام، يعني 7 صدم درصد مبلغ معامله است، البته برخلاف سهام، فروش اين اوراق مشمول پرداخت ماليات نمي‌شود. به عنوان مثال، اگر شما قصد داشته باشيد 150 هزار تومان اوراق مشاركت در بورس خريداري كنيد يا بفروشيد، فقط بايـد 105 تومان كارمـزد بپردازيـد.

بنابراين، همانطور كه ملاحظه مي‌كنيد، كارمزد و ماليات خريد و فروش سهام و ساير انواع اوراق بهادار در بورس، بسيار اندك بوده و همين موضوع نيز يكي از مزيت‌هاي بورس، در مقايسه با سايـر بازارهاي سرمايه‌گذاري به شمار مي‌رود.

خب، با نحوه محاسبه کارمزد و ماليات خريد و فروش اوراق بهادار در بورس آشنا شديد. برگرديم به موضوع برنامه قبل، يعني نحوه خريد و فروش اوراق بهادار در بورس. در برنامه قبل گفتيم که نخستين روش براي خريد و فروش سهام و ساير اوراق بهادار در بورس، مراجعه حضوري به شرکت کارگزاري و تکميل فرم سفارش خريد يا فروش است.

طبيعتا روزانه ده‌ها هزار سهامدار به کارگزاران بورس در سراسر کشور مراجعه کرده و به آنها، سفارش خريد يا فروش اوراق بهادار مي‌دهند. آيا تا به حال، فکر کرده‌ايد که اين حجم انبوه درخواست‌ها چگونه و براساس چه سازوكاري، با دقت اولويت‌بندي و به خريد اوراق بهادار منجر مي‌شوند؟

سامانه‌اي كه خريد و فروش اوراق بهادار در آن انجام مي‌شود، چطور عمل مي‌كند؟ پاسخ همه اين سؤالات را در قسمت بعد در خواهيد يافت، چون قسمت بعد، به موضوع جالبي تحت عنوان ساز وكار معاملات در بورس اختصـاص دارد.