سهام و سهامداری

مقدمه از مسایل بسیار مهمی كه به ویژه سهام داران تازه كار با آن مواجه هستند، حق و حقوقی است كه فرد سهام دار به خاطر داشتن سهم شركت از آن برخوردار است. در این بخش به طور خلاصه برخی حقوق و مسایل مهمی كه سهامدار باید از آن مطلع باشد شرح داده خواهد شد. این مطالب عبارتند از: مالکیت شرکت حق رای در مجمع عمومی سود سهام تغییرات قیمت سهم

مالكیت شركت

هر فرد با خرید سهم به میزان تعداد سهم خود مالك شركت می شود. به عنوان مثال اگر شما 100 سهم از یك میلیون سهم شركتی را بخرید مالك یك ده هزارم آن می شوید. مساله ی بسیار مهم آن است كه مالكیت شركت به معنی مالكیت بر اموال و دارایی های آن نیست. به عبارت دیگر اگر شما مالك 20 درصد شركت سهامی عام باشید نباید انتظار داشته باشید خودروی شركت در 20 درصد اوقات در اختیار شما باشد! مالكیت شما به معنای داشتن حق در سود شركت و حق رای در مجمع عمومی آن است. اداره و مدیریت شركت كاملاً در اختیار هیئت مدیره ی منتخب مجمع عمومی بوده و شما قادر به دخالت در آن به عنوان سهام دار نیستید. تنها در صورتی كه شركت سهامی عام منحل شود شما پس از كسر بدهی ها و هزینه های قانونی به میزان سهم خود در دارایی های شركت سهم خواهید داشت.

حق رای در مجمع عمومی

از مهم ترین حقوق هر سهام دار، حضور در مجامع شركت است. مجمع شركت به صورت مجمع عمومی سالانه، مجمع فوق العاده و مجمع عمومی فوق العاده ی خاص است. در مجمع عمومی كه هر سال تشكیل می شود مواردی از قبیل تصویب صورت های مالی، انتخاب مدیران، انتخاب بازرس اصلی و علی البدل و تایید گزارش بازرسان انجام می شود. دو مجمع فوق العاده و فوق العاده خاص بنا به درخواست سهام داران تشكیل می شود. در اولی در مورد افزایش سرمایه و انحلال شركت تصمیم گیری شده و دومی در شرایط اضطراری و به درخواست حداقل 20 درصد سهام داران برگزار می شود. سهام داران می توانند در مجامع شركت كرده و رای دهند. البته توجه داشته باشید معمولاً رای سهامداران عمده تعیین كننده بوده و رای سهامداران خرد (به ویژه از آن جا كه اكثر سهام داران خرد در مجمع حضور نمی-یابند) اثر چندانی در تصمیم های مجمع ندارد.

سود سهام

هر شركت سود خالص هر سهم را در پایان سال مالی اعلام می كند. اعلام سود به معنای پرداخت آن نیست. به عبارت دیگر شركت می تواند سود كسب شده را صرف موارد دیگر نماید. تعیین این مساله به پیشنهاد هیئت مدیره و با تصویب مجمع عمومی شركت است. معمولا شركت های تازه تاسیس كه در حال رشد هستند سود پرداخت نكرده و سود را صرف طرح های خود می كنند. در صورت پرداخت سود، سهام دار به میزان سهم خود سود دریافت خواهد كرد. البته بین اعلام پرداخت سود و پرداخت آن فاصله ای وجود دارد كه بسته به شركت فرق می كند (البته محدوده ی قانونی برای آن وجود دارد). برای این كه سهام دار مشمول سود شود باید در زمان مجمع صاحب سهم باشد. به عبارت دیگر اگر شما سهام خود را یك سال نگه داشته و روز قبل از مجمع بفروشید، هیچ سودی به شما تعلق نخواهد گرفت! معمولا با پرداخت سود نقدی، قیمت سهام شركت به اندازه سود پرداخت شده افت می كند.

تغییرات قیمت سهم

مهم ترین سود فعالان بازار سرمایه، سود ناشی از افزایش قیمت سهم است كه معمولاً بسیار بیشتر از سود نقدی است. به همین دلیل در انتخاب سهام مناسب معمولاً پرداخت سود نقدی چندان مهم نیست. نكته ی مهم آن است كه وقتی سهم شركتی در بازار بورس معامله می شود، عوامل بسیار زیادی سبب تغییرات قیمت آن می شوند. عامل اصلی، عرضه و تقاضای بازار است كه به دلایل زیادی از جمله عملكرد شركت، مسایل سیاسی و اقتصادی و جو عمومی بازار تغییر می كند. به همین دلیل گرچه شركت ها با عملكرد مناسب خود سبب افزایش قیمت سهم خود می شوند و در بلند مدت همواره شركت های با عملكرد خوب از سهام بهتری برخوردارند، ولی در نهایت بازار و نیروهای آن سبب افزایش و كاهش قیمت سهم شده و ممكن است قیمت سهام شركتی با وجود عملكرد بسیار مناسب به دلیل جو بد بازار افت كند.