پول هوشمند و ساختار آن در بازار

آلوین تافلر یکی از نویسندگان قرن اخیر در کتاب موج سوم میگوید وقتی موجی وارد کشوری میشود مردم به سه دسته تبدیل میشوند:

۱- دسته اول که یک درصد هستند با موج همراه و همسو میشوند و آنرا قبول میکنند و سود بسیار زیادی میبرند. این دسته از افراد، ریسک پذیر هستند که همیشه موفقیت های چشم گیری دارند. ۲- دسته دوم آن نه درصد افراد به اصطلاح زرنگ جامعه هستند که صبر میکنند ببیند آیا آن یک درصد سود میکنند یا نه؟؟ این افراد سود کمتری نسبت به آن یک درصد کسب میکنند. این افراد در کل افرادی هستند که ریسک های بزرگی نمیکنند و البته که سودهای کلانی هم نمیتوانند ببرند. ۳- دسته سوم نود درصد مابقی جامعه هستند که موج می آید و از رویشان عبور میکند. این افراد اگر ضرر نکنند هیچ سودی نصیبشان نمیشود. این افراد اصلا ریسک پذیر نیستند و افراد عادی جامعه را تشکیل میدهند که همیشه از زندگی ناراضی هستند و افراد دسته اول را به سخره میگیرند! در بازار بورس اوراق بهادار ایران قریب به 656 شرکت پذیرفته شده اند (تا تاریخ نگارش این مقاله) و روزانه مورد معامله قرار می گیرند. اما در این بین دسته ای از شرکت ها با داشتن روند صعودی قوی سودهای خوبی را نصیب سهامدارانشان میکنند و دستهای دیگر یا در حال در جا زدن هستند و یا روندی نزولی دارند که در چنین شرایطی متأسفانه برخی افراد(عوام) متحمل ضررهای سنگین نیز میشوند.

آنچه در این بین مطرح است چرا برخی افراد سودهای کلان نصیبشان میشود و برخی دیگر سود زیادی نصیبشان نمی شود و حتی ضرر هم میکنند؟

افرادی که سود میکنند به چه چیزی توجه میکنند که بقیه معامله گران به آن توجهی ندارند؟ آنها چه مزیت یا قابلیت یا دانشی دارند که سایر افراد ندارند؟ چرا حتی زمانی که سهمی را در کف قیمتی تاریخ معاملات آن خریداری می کنند سودی عایدشان نمیشود یا بسیار اندک است؟!!!! امروزه بحث های زیادی در رابطه با پول هوشمند و شناسایی آن و هماهنگ شدن با آن در بازارهای سرمایه در همه نقاط جهان در جریان است که بازار بورس اوراق بهادار ایران نیز از این مقوله مستثنی نیست. اگر بخواهیم تعریفی از پول هوشمند داشته باشیم میبایست آنرا اینگونه بیان کنیم : “پول هوشمند عبارتست از قدرتی که توانایی ایجاد روندهای بزرگ بازار را در اختیار دارد و عمده حرکات اصلی قیمتی در سهام های مختلف توسط این قدرت صورت می گیرد.” با توجه به مطالب مذکور میتوان چنین استنباط کرد که اکثر قریب به اتفاق معامله گران با یک مشکل دست و پنجه نرم میکنند و آن انتخاب سهم درست در قیمت مناسب و در زمان درست است که تفسیر هر کدام از این عبارات توضیحات خاص خود را می طلبد. در این مقاله میخواهیم به این موضوع بپردازیم. کلیه عبارات و مسائل و نظرات مطرح شده در ادامه مطلب، حاصل مطالعات و تجربیات نگارنده آن است که پیشاپیش بابت کاستی های آن از مخاطبان پوزش میطلبم.همانگونه که گفته شد :

” پول هوشمند عبارتست از قدرتی که توانایی ایجاد روندهای بزرگ بازار را دارد و عمده حرکات اصلی قیمتی در سهام مختلف توسط این قدرت صورت می گیرد.”

این جمله بدین معناست که نوسانات بازار در حقیقت به صورت مصنوعی توسط معامله گران حرفه ای ایجاد میشود که پوزیشنهای معاملاتی که اختیار میکنند به اندازه ای بزرگ است که تاثیراتی را در قیمت بازار بوجود میآورد. از این رو این پوزیشن گرفتن های بزرگ را “پول هوشمند” مینامیم. در نهایت، هدف پول هوشمند دستکاری بازار است تا اینکه آنها بتوانند پایین بخرند و بالا بفروشند و سود هنگفتی بدست آورند. اگر بخواهیم پول هوشمند را با بازی دومینو مقایسه کنیم پول هوشمند مانند ایجاد یک حرکت اولیه در دومینو است که بقیه بازار بصورت خود جوش آنرا دنبال می کند و قیمت ها شروع به بالا رفتن یا پایین آمدن می کند و این پول هوشمند است که جهت و مدیریت این حرکت رابه عهده دارد. برای اینکه آنها چنین کاری انجام دهند بایستی برای معامله گران ناآگاه (عوام) دامی ترتیب دهند که این معامله گران را مجبور کند بالا بخرند و پایین بفروشند. به همین خاطر آنالیز اسپرد حجم (Volume Spread Analysis) به معامله گران کمک میکند تا حرکت پول هوشمند را تا حدی تشخیص دهند و تا حد ممکن در جهت آن حرکت کنند و نه خلاف آن. جهت شناسایی پول هوشمند ابتدا میبایست ساختار بازار را درک کنیم.

بازاری که پول هوشمند درآن فعالیت میکند دارای چهار مرحله زیر است 

1- جمع آوری 2- بالا بردن 3- خالی کردن 4- پایین آوردن و در ادامه به تشریح اینکه پول هوشمند در هر مرحله چه کاری انجام میدهد، خوهیم پرداخت.

1- جمع آوری:

در این مرحله هدف پول هوشمند بدست آوردن بیشترین مقدار سهامی است که می توانند در پایین ترین قیمت ممکن خریداری نمایند. جهت اطمینان از اینکه در قیمت پایین خرید میکنند، پول هوشمند سهام را در حجم های سنگین خریداری نمیکنند چرا که این کار سبب افزایش قیمت خواهد شد. به همین خاطر پول هوشمند ناچار است تا سهام مورد نظر خود را طی یک دوره زمانی جمع آوری کند بدین صورت که در ابتدای بازار میخرند و در ساعات پایانی دست به فروش میزنند تا قیمت را پایین نگه دارند اما در مجموع بیشتر از مقداری که میفروشند، خریداری میکنند. به همین دلیل است که قیمت سهم در این مرحله، خنثی میماند (درجا میزند) و با حجم پایین همراه است. عوام بطور طبیعی به سهم در این مرحله توجهی نمیکنند به این خاطر که جابجایی قیمت کم است در صورتی که معامله گرانی که به آنالیز اسپرد حجم میپردازند به خوبی میدانند که اکنون زمان درستی جهت خرید است. توجه داشته باشید مرحله جمع آوری و خشک کردن سهم ممکن است چند روز یا چند ماه طول بکشد.

2- بالا بردن:

در این مرحله هدف پول هوشمند بالا بردن قیمت سهم جهت فروش در آینده است. زمانی که حجم های بزرگ توسط پول هوشمند خریداری میشود، عرضه در بازار کم میشود. در این هنگام پول هوشمند به ایجاد تقاضا از طریق خرید مستمر ادامه میدهد و قیمت به دلیل کمبود عرضه افزایش مییابد. قیمت سهم با حجم معامله بالاتر به آرامی افزایش مییابد. عوام زمانی که جابجایی قیمت توجه آنها را جلب میکند، شروع به خرید میکنند در حالی که آنهایی که به حجم معاملات توجه میکردند، موقعیت های معاملاتی شان وارد سود شده است زیرا آنها زودتر از دیگران دست به کار شده اند.

3- خالی کردن:

در این مرحله پول هوشمند شروع به انتقال مالکیت سهم به خریداران عوام میکند (اصطلاحا شروع به نقد شدن می کنند). آنها سهام خود را با حجم بالا نمیفروشند چون این کار سبب کاهش قیمت میشود. بجای آن مقداری از آنرا ساعات اولیه بازار میفروشند و در ساعات پایانی خرید میکنند تا قیمت را حفظ کنند اما در مجموع بیشتر از مقداری که میخرند دست به فروش میزنند. از این رو آنها سود میکنند چرا که قیمت فروش آنها بالاتر از قیمت خرید آنها در مرحله جمع آوری میباشد. به همین دلیل قیمت سهم در این مقطع زمانی تقریبا ثابت میماند (در یک رنج خاص درجا میزند) و با حجم معاملات پایین همراه است. عوام به خرید کردن ادامه میدهند با این امید که افزایش قیمت ادامه مییابد و این درست زمانی است که معامله گران حرفه ای تر از آنچه که پول هوشمند در حال انجام دادن است پیروی میکنند و شروع به شناسایی سود میکنند. توجه داشته باشید این فرایند نقدشدن و خالی کردن ممکن است چند روز یا چند ماه طول بکشد.

4- پایین آوردن:

در این مرحله پول هوشمند سهام جمع آوری شده در مرحله اول را تا اندازه زیادی به فروش رسانده است از این رو آنها عمدا میخواهند قیمت سقوط کند به همین دلیل دست به عرضه با حجم زیاد میزنند. قیمت با حجم بالا به سمت پایین حرکت میکند. عوام با دیدن چنین وضعیتی وحشت زده میشوند و از ترس شروع به فروش سهام خود میکنند(این خود به کاهش بیشتر قیمت کمک می کند). خوش اقبالها، آنهایی که مدیریت میکنند تا بالاتر از قیمت خریدشان بفروشند اندکی سود کسب می کنند اما اکثریت ضرر میکنند زیرا برای فروش دارایی هایشان طی یک روند نزولی سریع، برنامه ریزی نکرده اند. معامله گران حرفه ای قادرند تا رد پای پول هوشمند را دنبال کنند به همین خاطر در حال حاضر داراییشان را خیلی زودتر فروخته اند. با سقوط قیمت سهم، پول هوشمند قادر است تا چرخه را دوباره تکرار کند و سود بعدی خود را بسازد.

نتیجه گیری :

با دانستن ساختار بازار میتوانیم انگیزه پول هوشمند را درک کنیم و قادر خواهیم بود حرکت بعدی آنها را دنبال کنیم. رصد نوسان قیمت به تنهایی، تصویر روشنی از اینکه سهم در چه مرحلهای از ساختار بازاری قرار دارد، به ما ارائه نمی کند. از این رو ناچاریم تا قیمت و حجم را با هم مورد بررسی و آنالیز قرار دهیم تا بتوانیم نظری روشن در رابطه با سهم مورد نظر داشته باشیم. به همین خاطر داشتن دانش تحلیل حجم به ما کمک خواهد کرد تا در رابطه با حرکات پول هوشمند آگاه بمانیم و با دنبال کردن ردپای آنان سرمایه گذاری هایمان را گسترش دهیم.