گام اول : مبنا و تاریخچه بورس ایران و جهان

واژه ی بورس:

کلمه ی بورس مانند هر کلمه ی دیگری دارای پیشینه ی تاریخی می باشد. واژه ی بورس از آنجایی به وجود آمد که بازرگانان. تجار. کسبه و دلالان شهر بورس، در شمال غربی بلژیک در میدانی به نام تربوارس، در مقابل خانه بزرگ زاده ای به نام واندر بورس گرد هم میامدند.وبه داد و ستد پرداختند، این امر موجب شد که در آینده مراکزی که به داد و ستد می پرداختند را بورس، نام گزاری کنند.

علت تشکیل بورس و تاریخچه ی جهانی:

در زمان گذشته بازرگانان از بعضی فعالیت های تجاری ضرر می کردند و به دنبال راهی بودند که فشار خطرات و زیان ها را کم کنند. پس آنها به این نتیجه رسیدند که برای حل این مشکلات می توانند در تجارت با فردی یا افرادی شریک شوند. از این طریق سود و زیان های احتمالی کاهش می یابد، به تدریج بازرگانان این عمل را گسترش دادند و در کارهای بزرگ به کار گرفتند تا جایی که این کار منجر به تشکیل شرکت های سهامی شد. اولین شرکتی که به این صورت تشکیل شد شرکت روسی به نام موسوف بود، این شرکت قرار بود تجارت بزرگی را انجام دهد و عده ای تجار دست به دست هم دادند و این عملیات را انجام دادند و هر کس به اندازه ی آورده ی خود در سود و زیان این تجارت سهیم شد. این کار با موفقیت انجام شد، کم کم این نوع فعالیت ها گسترش یافت و افراد زیادی وارد این کار شدند، این پروژه نیاز به مکانی داشت که بین دارندگان سرمایه و متقاضیان استفاده از آن ارتباط برقرار کنند، مراکزی به منظور این کار تاسیس شد که بورس نام گرفت. اولین بورس در شهر امستردام تشکیل شد و شرکت هند شرقی سهام خود را برای خرید فروش در آن عرضه کرد، پس از آن بورس لندن در سال ۱۸۰۱ میلادی و بورس نیویورک در اواخر قرن ۱۸ تاسیس شدند و به تدریج سایر کشور ها دارای بورس شدند.

 

بورس در ایران:

در سال ۱۳۱۵ به دستور رضاشاه ۲ کارشناس برای تنظیم اساسنامه بورس به ایران آمدند که یکی از آنها وان بوتر فلد از بلژیک و دیگری یک کارشناس هلندی بود. اما مطالعات آنها با آغاز جنگ جهانی دوم به دلیل سیاست های طرفین جنگ متوقف گردید، پس از یک مکث طولانی پس از کودتای۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ مجددا در سال ۱۳۳۳ دستور تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی صنایع و معادن بانک مرکزی محول گردید. پس از ۱۲ سال بررسی و تحقیق این گروه در سال ۱۳۴۵ قانون و مقررات ایجاد بورس و لایحه ی آن به مجلس ارائه شد. پس از تصویب مجلس در ۱۵ بهمن ۱۳۴۶ با ورود سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس فعالیت خود را آغاز نمود. وپس از مدتی به دلیل گسترش بازار اوراق بهادار ایجاد ابزار جدید و بعضی از نارسایی های قوانین در سال ۱۳۸۴، این قوانین مورد بازنگری قرار گرفت و تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار تصویب شد.