ریسک و بازده کمتر از سهام و بیشتر از اوراق مشارکت

ریسک و بازده سهام

در تشکیل سبد دارایی‌ها، بودجه‌ بندی می‌تواند براساس میزان ریسک صورت گیرد؛ قسمتی به دارایی‌های ریسک بالا  با احتمال بازده بالاتر مثل سهام و درصدی به دارایی‌های بدون ریسک با بازده کمتر مثل اوراق مشارکت یا سپرده‌های بانکی، تخصیص داده شود علاوه بر آن در بازارهای مالی همیشه گروه‌هایی وجود دارند که ریسک گریزند. این دسته از افراد به دنبال سرمایه‌گذاری‌هایی با ریسک کمتر بوده و از آن جایی که ریسک و بازده رابطه مستقیم دارند، بازده کمتری نیز به دست می‌آورند. تنها گزینه موجود برای این افراد خرید اوراق مشارکت یا سپرده‌گذاری بانکی بوده است.تا قبل از استفاده از ابزار قرارداد آتی، گزینه‌ای برای سرمایه‌گذاری با ریسک و بازده کمتر از سهام و بیشتر از سپرده سرمایه‌گذاری بانکی و اوراق مشارکت وجود نداشت در بازار آتی با استفاده از استراتژی آربیتراژی می‌توان خلاء مابین این دو نوع دارایی را پر کرد. اتخاذ این استراتژی به عنوان راهکاری برای تنوع بخشیدن به سبد دارایی و همچنین برای سرمایه‌گذاری افراد ریسک‌گریز پیشنهاد می‌شود.

ساز و کار آربیتراژ:

در استراتژی آربیتراژ از تفاوت نرخ یک کالا در دو بازار، از طریق اقدام به خرید دارایی در بازار ارزان‌تر و فروش آن در بازار گران‌تر سود می‌بریم.این امر در بازار سهام از طریق خرید سهم پایه در بازار نقدی و فروش آن در بازار آتی محقق می‌شود. باید توجه داشت که سهم خریداری شده باید تا سررسید قرارداد آتی نگهداری شده و در سررسید تحویل داده شود. هزینه‌های آربیتراژ: برای خرید سهم در بازار نقد به طور تقریبی 5/0 درصد ارزش قرارداد و برای اتخاذ موقعیت فروش در بازار آتی نیز 5/0 درصد به عنوان کارمزد پرداخت می‌شود. علاوه بر آن چون در استراتژی آربیتراژ هدف تحویل سهم است فروشنده باید وارد دوره تحویل شده و 5/0 درصد به عنوان کارمزد ورود به دوره تسویه و تحویل و 5/0 درصد دیگر به عنوان مالیات فروش پرداخت نماید. در مجموع آربیتراژ گران در دو بازار، 2درصد کارمزد پرداخت می‌کنند (به طور تقریبی) که برای محاسبه سود آربیتراژ، از تفاوت نرخ خرید و فروش کسر می‌شود.

ریسک آربیتراژ:

در این استراتژی، فرض بر خرید سهم در بازار نقد و فروش آن در بازار آتی به طور همزمان است. این همزمانی، ریسک ناشی از نوسانات قیمتی را به صفر می‌رساند. تنها ریسکی که آربیتراژ گران با آن روبه‌رو هستند، ریسک نکول قرارداد آتی از طرف خریدار است. بر مبنای مقررات حاکم بر بازار آتی، در انتهای آخرین روز معاملاتی قرارداد که یک روز قبل از دوره تسویه و تحویل است، فروشنده موظف به داشتن سهم پایه در کد معاملاتی خود است و طرف مقابل (خریدار) تا ساعت 12 روز بعد (روز تحویل) باید وجه را به حساب واریز کند. این تفاوت یک روزه در ایفای تعهد فروشنده نسبت به خریدار، در صورت نکول خریدار، ریسک فروش سهم در بازار نقد با یک روز تاخیر را متوجه فروشنده می‌کند. از آنجایی که تسویه روزانه حساب‌ها تا روز آخر معاملاتی صورت می‌گیرد، در صورت کاهش قیمت در روز تحویل، زمان حاصل برعهده خود فروشنده است.(توجه داشته باشید که در صورت نکول خریدار، یک درصد جریمه از وی کسر و به فروشنده تعلق می‌گیرد که کارمزدهای فروش در بازار آتی و ورود به دوره تسویه و تحویل را پوشش می‌دهد)

مثال:

خرید 8500 سهم مخابرات به قیمت 3.000 ریال و فروش 1 قرارداد مخابرات سررسید شهریورماه به قیمت 3250 ریال در بازار آتی. سرمایه مورد نیاز شامل 1- وجه لازم برای خرید سهم در بازار نقدی 25.500.000=3.000×8.500 2- وجه تضمین قرارداد اخابر6 . 5.700.000 3- کارمزد خرید از بازار نقد (تقریبی) 127.500=005/0×3.000×8.500 4- کارمزد فروش در بازار آتی (تقریبی) 138.125=005/0×3.250×8500 5- کارمزد ورود به دوره تسویه و مالیات 276.250=01/0×3.250×8500 جمع سرمایه مورد نیاز 31.741.875 سود خالص (276.250+138.125+127/500)-8500(3.000-3.250) 1.583.125= بازده حاصل از اتخاذ و استراتژی آربیتراژ در طی دوره قرارداد (همه کارمزدها رند شده‌اند)